zoom
Getta ławkowe były zinstytucjonalizowaną formą dyskryminacji społeczności żydowskiej, inspirowaną działaniem radykalnie prawicowych, nacjonalistycznych organizacji – Młodzieży Wszechpolskiej, Obozu Wielkiej Polski czy Obozu Narodowo-Radykalnego – w międzywojennej Polsce. Lata 30. XX wieku to czas nasilającej się, etno-religijnej segregacji studentek i studentów pochodzenia żydowskiego, obejmującej m.in. zmuszanie ich do zajmowania wyznaczonych miejsc w salach wykładowych.
Odpowiedzialność za wprowadzenie tzw. zarządzeń porządkowych i instytucjonalne usankcjonowanie przemocy spoczywa na ówczesnych władzach uczelni wyższych. Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę, że zarządzenia te do dziś nie zostały odwołane. Czy nadal stanowią problem prawny? Jakie inicjatywy – akademickie, aktywistyczne, artystyczne – mogą doprowadzić do odwołania dyskryminujących regulacji i zadośćuczynienia ich ofiarom? Jakie działania podjęto dotychczas i co zrobić, aby ich znaczenie nie było czysto symboliczne?
W dyskusji uczestniczyć będą przedstawiciele i przedstawicielki społeczności akademickiej z Krakowa, Warszawy i Poznania, zaangażowani i zaangażowane w rozpoczynający się dopiero proces przywracania pamięci o gettach ławkowych. Spotkanie stanowić będzie okazję do pogłębionego namysłu nad konkretnym przykładem trudnego dziedzictwa – wraz z jego złożoną historią i dalekosiężnymi skutkami. Otworzy również drogę do wielogłosowej, merytorycznej dyskusji na temat czarnej karty w historii polskich uniwersytetów.
Webinar będzie prowadzony po polsku z tłumaczeniem symultanicznym na język angielski.
Wydarzenie objęte Patronatem Honorowym Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. dr hab. Jacka Popiela.
Partnerem wydarzenia jest Żydowskie Muzeum Galicia
Ośrodek Badań nad Kulturami Pamięci jest partnerem wydarzenia.
Doktorka nauk humanistycznych, kulturoznawczyni, aktywistka. Adiunktka w Instytucie Slawistyki PAN. Naukowo zajmuje się międzywojennym antysemityzmem na uczelniach wyższych i Zagładą oraz materialnym wymiarem trwającego na polsko-białoruskiej granicy kryzysu humanitarnego. Współinicjatorka (z Niną Boichenko) grupy Badaczki i Badacze na Granicy, zajmującej się dokumentacją i naukowym opracowaniem tegoż kryzysu. Była członkini kolektywu feministyczno-queerowego UFA. Od października 2021 niesie pomoc humanitarną ludziom w drodze na granicy polsko-białoruskiej. Laureatka nagrody im. Artura Rojszczaka za działalność naukową i społeczną. W lipcu nakładem Wydawnictwa Krytyki Politycznej ukaże się jej książka "Po lewej stronie sali. Getto ławkowe w międzywojennym Wilnie".
Historyk, profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, na Wydziale Historii w Pracowni Historii Kultury.
Badał średniowieczne kulty świętych kobiet (Kobiety i świętość w żywotach trzynastowiecznych księżnych Polskich, Poznań 2004), procesy kształtowania się idei tożsamości wspólnotowych w wieku XIX na przykładzie słowianofilstwa (Dawni Słowianie w
tradycji polskiej pierwszej połowy XIX wieku. W poszukiwaniu tożsamości wspólnotowej, Poznań 2013). Zajmuje się przejawami mediewalizmu w kulturze nowożytnej i współczesnej (Oblicza mediewalizmu, red. A. Dąbrówka, M. Michalski, Poznań 2013). Prowadzi badania w zakresie historii Uniwersytetu Poznańskiego (Miejsce uniwersytetu. Infrastruktura uniwersytecka w przestrzeni miejskiej Poznania i okolic (1919-2019), Poznań 2019; Wyparte historie. Antysemityzm na Uniwersytecie Poznańskim w latach 1919-1939, red. M. Michalski, K. Podemski, Poznań 2022)
Autor artykułów naukowych i redaktor monografii zbiorowych.
W latach 2013–2015 uczestniczył w projekcie „Gender w podręcznikach”, a od września 2018 roku w projekcie „Gdy nauka jest kobietą”. Od listopada 2015 roku był członkiem Komitetu Organizacyjnego XXIII Międzynarodowego Kongresu Nauk Historycznych, Poznań 2020/2022 (https://ichs2020poznan.pl/pl/).
W październiku 2019 roku został członkiem powołanej przez prof. Andrzeja Lesickiego, ówczesnego rektora UAM, komisji ds. badania przypadków prześladowania osób pochodzenia żydowskiego w Uniwersytecie Poznańskim w okresie przed II wojną światową.
Historia gett ławkowych w Krakowie, Poznaniu, Warszawie i Wilnie.
Aktywista antyfaszystowski, członek Studenckiego komitetu Antyfaszystowskiego, działacz opozycji demokratycznej, publicysta. Naukowo zajmuje się krytyką ideologii oraz twórczością Henry’ego Millera. Autor publikacji z zakresu radykalnej filozofii polityki. Kurator Forum Przyszłości Kultury. Jeden z inicjatorów upamiętnienia ofiar getta ławkowego na UW oraz współorganizator obchodów. Był członkiem zespołu rektorskiego ds. upamiętnienia ofiar getta ławkowego na UW.
Historyczka i literaturoznawczyni, UAM. Zajmuje się związkami między polityką, przestrzenią miejską oraz kulturą w Europie Środkowej XIX i XX wieku, zastosowaniem źródeł literackich w badaniach historycznych, badała archiwalia żydowskich studentów na przedwojennym Uniwersytecie Poznańskim, obecnie prowadzi badania nad poetyką polskich tekstów literackich o tematyce uchodźczej.
Ukraińska kuratorka, fotografka, autorka tekstów o sztuce ukraińskiej. Studentka UJ na kierunku Polonistyka antropologiczno-kulturowa.
Studenci i studentki opowiedzą o działaniach podejmowanych na trzech uczelniach (Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersystecie Warszawskim oraz Uniwersytecie Jagiellońskim) celem zmierzenia się z kłopotliwą historią gett ławkowych. Wśród niedawnych inicjatyw warto wymienić: Apel do Rektorów i Senatów polskich uczelni o zbadanie i upamiętnienie historii gett ławkowych i innych form dyskryminacji w latach 30. XX wieku z kwietnia tego roku oraz odsłonięcie tablicy upamiętniającej ofiary getta ławkowego na UW.
Link do Apelu: https://www.petycjeonline.com/apel_do_rektorow_i_senatow_polskich_uczelni_o_zbadanie_i_upamitnienie_historii_gett_awkowych_i_innych_form_dyskryminacji_w_latach_30_xx_wieku?fbclid=IwAR0PpL4xyv5R3axHjiiDb0neDF7xHPWPBnOkDHsb6Jrzjg6rZOcL0L6hrI4]
Prof. UJ, pracuje w Katedrze Antropologii Literatury i Badań Kulturowych WP UJ, współzałożycielka i kierowniczka Ośrodka Badań nad Kulturami Pamięci od jego powstania w 2014 roku. Zajmuje się teoriami badań literackich i kulturowych, w tym zwłaszcza badaniami nad kulturą wizualną i kulturami pamięci, obecnie pracuje nad teorią nie‐miejsc pamięci i wizualnymi badaniami w kontekście ludobójstwa.
Socjolożka i historyczka, prowadzi Centrum Badań nad Pamięcią Społeczną przy Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka wielu książek i artykułów o historii społecznej i pamięci zbiorowej polskiego społeczeństwa w perspektywie porównawczej. Pracuje obecnie nad pamięcią o neoliberalnej transformacji po 1989 roku, a także nad przemianami pamięci kulturowej w kontekście europejskim i globalnym. Współinicjatorka Apelu do Rektorów i Senatów polskich uczelni o zbadanie i upamiętnienie historii gett ławkowych i innych form dyskryminacji w latach 30. XX wieku.
Adwokat, od 27 lat prowadzący własną kancelarię adwokacką w Krakowie, wykładowca akademicki (wykłada prawo na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie) oraz wykładowca prawa autorskiego na Akademii Fotografii w Warszawie i w Krakowie. W zamierzchłych latach 90. dziennikarz "GW".
Panel podsumuje kwestie prawne oraz pamięcioznawcze związane z historią gett ławkowych w Polsce oraz postawi pytanie o to dlaczego ta rozmowa jest szczególnie ważna dziś.
